27 marca w Klubie Rawa mieszczącym się w siedzibie spinPLACE w Katowicach odbyło się spotkanie studentów i doktorantów uczelni województwa śląskiego z ministrem nauki Dariuszem Wieczorkiem. Była to okazja do dyskusji o możliwych zmianach w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce na podstawie obecnego doświadczenia studiowania w naszym województwie oraz do przedstawienia opinii i postulatów odnoszących się do warunków studiowania, w tym regulacji dotyczących pomocy materialnej i formalnych spraw kształcenia, a także problemów wynikających z rosnących kosztów mieszkania, transportu i podstawowych usług.

Minister nauki Dariusz Wieczorek podczas spotkania ze studentami i doktorantami na Uniwersytecie Śląskim

Choć studenci i doktoranci to z reguły młodzi ludzie, dla których okres studiów jest czasem wchodzenia w dorosłość, wielu z nich ma już sprecyzowane oczekiwania wobec swojej uczelni. Dowodem na to była lista postulatów, którą w imieniu studentów i doktorantów przedstawili ministrowi Michał Szczęsny – przewodniczący Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Michał Gębicki – przewodniczący Uczelnianej Rady Samorządu Doktorantów Uniwersytetu Śląskiego.

Studenci poruszyli wiele ważnych dla nich tematów, w tym m.in. propozycję przyłączenia legitymacji studenckiej do aplikacji mobilnej mObywatel, co pozwoliłoby im sprawniej korzystać z dokumentu i zapobiec jej zgubieniu lub kradzieży. Wyrazili również potrzebę wsparcia psychologicznego. Okazuje się, że trudności związane z opuszczeniem domu rodzinnego, mieszkania w pojedynkę i podjęcia pracy w celu samodzielnego utrzymania się podczas studiów u wielu młodych osób wywołują obciążenie psychiczne i prowadzą do depresji. Pomoc psychologiczna jest udzielana odpłatnie, przez co wielu z nich na nią nie stać. Dariusz Wieczorek zaoferował stworzenie specjalnego programu psychologicznego, którym zostaną objęci studenci będący w potrzebie.

Kolejną poruszoną kwestią była rozbieżność pomiędzy wyjazdami z programu MOST studentów jednolitych studiów magisterskich a studentami I i II stopnia. W drugim przypadku studenci mają możliwość wyjazdu na dwa semestry na obu stopniach, z kolei studenci studiów jednolitych – tylko na dwa semestry przez cały okres studiów. Postulatem studentów były wyjazdy na okres do czterech semestrów dla obu ścieżek studiów.

Podczas spotkania poruszono również temat zasad przyznawania stypendiów, sytuacji finansowej studentów, którzy nie mają wsparcia ze strony rodziny i muszą się sami utrzymywać podczas studiów, a także kwestie świadczeń socjalnych, rozwoju naukowego, mobilności studenckiej, wykorzystania nowoczesnych technologii w szkolnictwie wyższym, statusu doktorantów oraz infrastruktury naukowo- dydaktycznej.

Ważnym tematem rozmowy była wysokość stypendiów doktoranckich, które są niższe niż płaca minimalna. Prowadzenie badań naukowych, zajęć ze studentami i pisanie rozpraw zajmują tyle czasu, że bardzo trudne jest podjęcie dodatkowej pracy. Propozycją grona doktoranckiego było przywrócenie stypendiów socjalnych dla osób kształcących się na studiach III stopnia. Problemem wśród młodych badaczy jest również brak możliwości wliczania stypendiów doktoranckich do przychodów podczas starania się o kredyt. Wiek, w którym ludzie decydują się na doktorat, jest też czasem zakładania rodziny, dlatego często pojawia się potrzeba skorzystania z kredytu. Minister Wieczorek tłumaczył, że studia III stopnia nie są wykonywane z tytułu umowy o pracę, dlatego pobierane stypendium nie może być liczone jako stały dochód. Polityk zapewnił jednak, że weźmie pod rozwagę ten problem, chociaż rozumie ostrożność banków. Przedstawiciel środowiska doktorantów zaproponował także, aby doktoranci byli traktowani na równi z pracownikami, co jest praktykowane w takich krajach, jak Niemcy, Dania, Norwegia czy Holandia. Obowiązki doktorantów nie różnią się zbytnio od obowiązków pracowników, których chroni kodeks pracy.

Po części głównej uczestnicy mieli możliwość zadania ministrowi indywidualnych pytań. Spotkanie pokazało, z jak wieloma problemami borykają się studenci i doktoranci śląskich uczelni. Wizyta ministra Dariusza Wieczorka w Katowicach była ponadto okazją do spotkania z rektorami uczelni wyższych województwa śląskiego. Poruszono kwestie m.in. przyszłości polskich uczelni wyższych, ich rozwoju, sposobu finansowania poszczególnych aspektów ich działalności, a także popularyzacji osiągnięć polskiej nauki.