Podczas 7. edycji Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE, odbywającego się od 9 do 11 grudnia 2023 roku, po raz kolejny wręczono Śląską Nagrodą Naukową, która honoruje osoby przyczyniające się do rozwoju nauki i prezentujące wybitne osiągnięcia artystyczne, a także promujące śląską naukę na arenie krajowej i międzynarodowej. Wśród nominowanych w ostatniej edycji konkursu znalazły się jak co roku osoby z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W tym numerze „Gazety Uniwersyteckiej UŚ” przybliżamy ich sylwetki.

Prof. dr hab. Tadeusz Sławek, jeden z laureatów Śląskiej Nagrody Naukowej 2023 w kategorii pracownicy

Uroczystość wręczenia Śląskiej Nagrody Naukowej

Wystąpienie rektora Uniwersytetu Śląskiego, prof. dr. hab. Ryszarda Koziołka

Jednym z laureatów Śląskiej Nagrody Naukowej 2023 w kategorii pracownicy został prof. dr hab. Tadeusz Sławek – literaturoznawca, poeta, tłumacz, eseista, rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w latach 1996–2002. Jego bogaty dorobek naukowy stanowi źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń teoretyków literatury i kultury. Jest autorem m.in. pracy o H.D. Thoreau Ujmować. Henry David Thoreau i wspólnota świata (Katowice 2009) oraz monografii NICowanie świata. Zdania z Szekspira (Katowice 2012). Tłumaczył z języka angielskiego m.in. poezję Williama Blake’a. W 2007 roku otrzymał uniwersytecką Nagrodę „Pro Scientia et Arte”. Został odznaczony także Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Prowadził wykłady gościnne w wielu na renomowanych uniwersytetach europejskich i amerykańskich. Od 1977 roku z kompozytorem i kontrabasistą Bogdanem Mizerskim tworzy unikalną formę literacko-muzyczną „Esej na głos i kontrabas”. Współpraca ta zaowocowała wydaniem kilku płyt z utworami. W tym numerze „Gazety Uniwersyteckiej UŚ” zamieszczamy wywiad z prof. Tadeuszem Sławkiem, zachęcamy do jego przeczytania.

Do Śląskiej Nagrody Naukowej 2023 w kategorii pracownicy z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zostały nominowane także dr hab. Agata Daszkowska-Golec, prof. UŚ oraz dr hab. Anna Malinowska, prof. UŚ.

Pierwsza z nich jest biologiem związanym z Wydziałem Nauk Przyrodniczych UŚ. Naukowo zajmuje się badaniem odpowiedzi roślin na stres suszy na poziomie molekularnym. W ostatnim czasie jej badania koncentrowały się na genach jęczmienia, które odgrywają ważną rolę w reakcji roślin na stres – mutacje w tych genach mogą uczynić rośliny bardziej odpornymi na suszę. Prof. Agata Daszkowska- -Golec jest laureatką konkursu Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta STEM Impact Award 2023/2024, w ramach którego będzie realizować projekt naukowy w grupie prof. Gary’ego Muehlbauera na Uniwersytecie w Minnesocie (USA). W 2020 roku otrzymała Polską Nagrodę Inteligentnego Rozwoju w kategorii naukowiec przyszłości za projekty Genomika translacyjna w identyfikacji mechanizmu działania signalosomu CBP20 w odpowiedzi Arabidopsis i jęczmienia na stres suszy oraz Zaawansowane narzędzia służące zintensyfikowanej i zrównoważonej uprawie jęczmienia w obliczu zmian klimatycznych. Pełni także funkcję prodziekana ds. promocji badań i umiędzynarodowienia Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ.

Prof. Anna Malinowska pracuje na Wydziale Humanistycznym UŚ, związana jest także z Centrum Badań Krytycznych nad Technologiami UŚ. Była laureatką stypendium Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta – Senior Research Award 2018/2019. Specjalizuje się w badaniach z zakresu semiotyki miłości, cyfrowej humanistyki oraz robotyki krytycznej. Interesuje się m.in. wpływem technologii na ludzkie relacje emocjonalne, ewolucją norm kulturowo- społecznych i sztuką nowych mediów jako formą krytyki. Tematy, jakie podejmuje w swoich pracach, to m.in. kody uczuć w technosferze oraz wzory kulturowe w kontekście ludzi i inteligentnych maszyn. Jest autorką m.in. publikacji Love in Contemporary Technoculture, wydanej w 2021 roku przez Cambridge University Press. Napisała także wiersze do poetyckiego artbooka o złamanym sercu – Unhappy Ending. Poems for the Broken/Hearted.

W kategorii doktoranci do Śląskiej Nagrody Naukowej 2023 był nominowany mgr Jakub Wyczik, który ukończył prawo na Wydziale Prawa i Administracji UŚ, a obecnie kształci się w Szkole Doktorskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Prowadzi badania z zakresu prawa IT i związany jest ze Śląskim Centrum Inżynierii Prawa, Technologii i Kompetencji Cyfrowych Cyber Science. Doktorant postuluje konieczność wdrożenia prawnej ochrony dóbr wirtualnych oraz zmianę zasad ochrony utworów w prawie autorskim, a nawet całkowite zniesienie prawa autorskiego – według niego prawo powinno chronić wyniki ludzkiej pracy, niezależnie od tego, czy spełniają one subiektywne standardy oryginalności, piękna czy wartości.

Każdego roku do Śląskiej Nagrody Naukowej zgłaszanych jest wiele kandydatek i kandydatów z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nie inaczej było podczas ostatniej edycji konkursu. Wśród osób kandydujących do nagrody, które nie zostały nominowane, byli pracownicy: dr hab. Magdalena Habdas, prof. UŚ (Wydział Prawa i Administracji), dr inż. Przemysław Kudłacik (Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych), prof. dr hab. Aleksander Lasoń (Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji), dr hab. Krzysztof Łęcki, prof. UŚ (Wydział Nauk Społecznych), dr hab. Agnieszka Nowak-Brzezińska (Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych), prof. UŚ, dr hab. Mirosław Pawełczyk, prof. UŚ (Wydział Prawa i Administracji), prof. dr hab. Sebastian Pawlus (Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych), dr hab. Andrzej Urbisz, prof. UŚ (Wydział Nauk Przyrodniczych), a także doktoranci: mgr Agnieszka Fortońska oraz mgr Krzysztof Małek.

Śląska Nagroda Naukowa przyznawana jest przez uczelnie organizujące Śląski Festiwal Nauki KATOWICE. Lista wszystkich laureatów oraz osób nominowanych w konkursie dostępna jest na stronie: slaskifestiwalnauki.pl.