50 Tygodni w Mieście Nauki

Wraz z początkiem roku 2024 w Katowicach rozpoczął się cykl wydarzeń Europejskiego Miasta Nauki Katowice – 50 Tygodni w Mieście Nauki. Każdy z nich został przygotowany w ramach współpracy Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki. Swoje propozycje programowe dołączyli także przedstawiciele miasta Katowice. Nad doborem tematyki tygodni, połączeniem licznych wątków i koordynacją powstającej oferty od początku czuwa dr Łukasz Lamża, dyrektor kreatywny ds. 50 Tygodni Europejskiego Miasta Nauki.

Pierwszym zrealizowanym tygodniem tego pasma programowego był Tydzień Zimna. Przez siedem dni uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z szeroko pojmowanym zagadnieniem zimna i niskich temperatur, z którymi mamy do czynienia zarówno w nauce, jak i w życiu codziennym. Poruszone zostały m.in. tematy z zakresu medycyny, biologii, fizyki, geografii, inżynierii, kryminalistyki czy gastronomii. Gościem specjalnym był Valerjan Romanovski – propagator świadomego kontaktu z zimnem, wielokrotny rekordzista świata oraz Guinnessa z zakresu możliwości ludzkiego ciała. Ostatniego dnia uczestnicy mieli możliwość wziąć udział w morsowaniu w Dolinie Trzech Stawów w Katowicach pod okiem ratowników medycznych. Dla tych, którzy wolą wyższe temperatury, organizatorzy przygotowali sauny, balie mobilne oraz balie z ciepłą wodą.

Drugim zaprezentowanym tygodniem był Tydzień Skarbów. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z powszechnymi skałami i minerałami oraz przyjrzeć się najcenniejszym kruszcom, jak złoto, czy drogocennym minerałom, jak diamenty, szmaragdy, a nawet pozaziemskie skały – meteoryty. Wiele aktywności zostało przygotowanych dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, w tym wykłady, tematyczne warsztaty czy gry terenowe. Wszyscy zainteresowani w czasie weekendu mogli wziąć udział w giełdzie minerałów, skał i skamieniałości.

Tydzień Rysunku to kolejna seria wydarzeń przygotowana w ramach pasma programowego Miasta Nauki przez Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach. Zaprezentowano liczne wystawy, w tym Międzynarodowe Triennale Rysunku Studenckiego, warsztaty rysunkowe oraz wykłady przybliżające zagadnienia związane m.in. ze współczesnym rysunkiem czy historią rysunku. Uczestnicy mogli także wziąć udział w Ucholokacji – czterodniowym sound walku w Planetarium Śląskim. Aktywności miały miejsce także Rondzie Sztuki, budynku ASP w Katowicach i galerii Szałfynster w Katowicach.

Nagroda dla dr Anny Wojtas-Rduch

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 2023 roku ogłosił XIX edycję Ogólnopolskiego Konkursu „Otwarte Drzwi” na najlepsze prace magisterskie i doktorskie, których tematem była niepełnosprawność w wymiarze społecznym, zawodowym lub zdrowotnym. Dr Anna Wojtas-Rduch, pracowniczka Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji i Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, zajęła II miejsce za pracę pt. Przestrzeń klasy integracyjnej, napisaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Zenona Gajdzicy oraz promotor pomocniczej dr Magdaleny Bełzy-Gajdzicy.

II edycja konkursu „Równość i różnorodność w badaniach naukowych”

Konkurs „Równość i różnorodność w badaniach naukowych – II edycja” został rozstrzygnięty. Naukowcy reprezentujący 7 dyscyplin uzyskali wsparcie takich działań, jak: badania własne, wyjazdy badawcze i konsultacyjne, kwerendy, udział w międzynarodowych konferencjach, tłumaczenie i korekta tekstów przeznaczonych do publikacji.

Komisja konkursowa dokonała oceny 39 zgłoszonych wniosków, biorąc pod uwagę następujące kryteria: zgodność tematyki badań z celami konkursu, wartość merytoryczna, trafność rozwiązań metodologicznych, oryginalność, znaczenie społeczne rozumiane jako możliwość zastosowania rezultatów w praktyce społecznej i edukacyjnej oraz możliwość wpływu na różnorodność społeczną, efekt publikacyjny oraz międzynarodowa współpraca badawcza. Finansowanie otrzymało 14 wniosków, które uzyskały najwyższe noty w ocenie merytorycznej. Dofinansowane projekty reprezentują następujące dyscypliny: inżynieria biomedyczna (1), językoznawstwo (3), literaturoznawstwo (4), pedagogika (1), prawo (3), psychologia (1), socjologia (1). Na realizację projektów przeznaczono w sumie 100 000 zł, przy czym najniższa kwota dofinansowania wyniosła 4000 zł, a najwyższa 8500 zł. Laureatami zostali: Emilia Bańczyk, Magdalena Bartłomiejczyk, Paulina Charko-Klekot, Edyta Charzyńska, Aleksandra Dębińska, Dagmara Gałajda, Marcin Gierczyk, Monika Glosowitz, Tomasz Gwóźdź, Dominika Iwan-Sojka, Monika Karwacka, Karina Maciejewska, Małgorzata Myl-Chojnacka oraz Tomasz Nawrocki.

Konkurs „Równość i różnorodność w badaniach naukowych – II edycja” został zorganizowany w ramach programu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach pn. „Inicjatywa Doskonałości Badawczej” oraz Planu Równości Płci UŚ. Przyczynia się on do promowania tematu równości i różnorodności w badaniach naukowych, upowszechniania wyników takich badań oraz rozwoju międzynarodowej współpracy badawczej w zakresie tej problematyki. Jest on nastawiony na działania zgodne z unijną Strategią Równości Płci na lata 2020–2025 oraz na zwiększenie znaczenia i widzialności uniwersytetu, zwłaszcza w programie Horyzont Europa.

XVII Wykład im. Profesora Andrzeja Lasoty

12 stycznia w auli im. Kazimierza Lepszego w rektoratu Uniwersytetu Śląskiego odbywał XVII Wykład im. Profesora Andrzeja Lasoty. W tym roku wykład pt. With Andrzej Lasota there and back again wygłosił wybitny matematyk prof. dr hab. Ryszard Rudnicki z Instytutu Matematyki Polskiej Akademii Nauk, kierownik katowickiego oddziału Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk oraz zastępca kierownika Centrum Zastosowań Matematyki Instytutu Matematycznego PAN, a także laureat nagrody głównej Polskiego Towarzystwa Matematycznego im. Hugona Steinhausa.

Profesor Andrzej Lasota był wszechstronnym matematykiem, pracownikiem Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UJ (1972–1975), członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. Wykładał na uniwersytetach zagranicznych (m.in. Florencja, Triest, Udine, L’Aquila we Włoszech; Maryland, Michigan w USA; McGill, Montreal w Kanadzie; Oxford w Wielkiej Brytanii). Był specjalistą z teorii równań różniczkowych, teorii ergodycznej, biomatematyki, teorii prawdopodobieństwa i zastosowań matematyki (w zagadnieniach technicznych, biologicznych i medycznych).

spinPLACE – nowa inwestycja Uniwersytetu Śląskiego

W dawnym budynku Narodowego Banku Polskiego przy ul. Bankowej 5 powstało centrum kreatywności i coworkingu – spinPLACE. Idea tego miejsca zrodziła się z marzenia o kompleksowym wsparciu pomysłowości i aktywności pracowników naukowych, studentów i mieszkańców regionu oraz o stworzeniu miejsca, w którym w przyjaznym otoczeniu można wspólnie z innymi swobodnie rozwijać własne pomysły i pasje, uczyć się współpracy, projektowania, szukać inspiracji i rozwiązań. Służyć temu będą następujące inicjatywy: Science Café, R&D Fuse, Silesia Design School, 3d Prototyping Centre, Start- -Ups Mill oraz Spin Business Accelerator. spinPLACE stał się siedzibą takich jednostek Uniwersytetu Śląskiego, jak: Biuro Współpracy z Gospodarką, Biuro Karier, Biuro Rzeczników Patentowych, SPIN-US Sp. z o.o.

Realizacja projektu przyczyni się do osiągnięcia celów uwzględnionych w Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2013–2020 m.in. poprzez stymulowanie zrównoważonego rozwoju regionu oraz propagowania działań opartych na myśleniu projektowym i podejmowanych przez studentów, absolwentów, pracowników naukowych, a także przedsiębiorców i przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego.

Wartość projektu wynosiła 29 773 029,73 zł i był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014–2020.