Dr hab. Waldemar Wojtasik, pracownik Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UŚ

Praktyka ponad teorią

Adiunkt z Zakładu Systemów Politycznych Państw Wysoko Rozwiniętych jest autorem książek i publikacji w międzynarodowych czasopismach naukowych, redaktorem monografii oraz wykonawcą krajowych i międzynarodowych grantów naukowych. Trzykrotnie w latach 2006, 2010 oraz 2012 został laureatem Nagrody Rektora UŚ za działalność naukową.

Dr hab. Waldemar Wojtasik
Dr hab. Waldemar Wojtasik

– Wchodziłem w dorosłość w okresie przełomu ustrojowego – wspomina dr hab. Waldemar Wojtasik. – Zainteresowanie polityką było zatem naturalną konsekwencją ówczesnej sytuacji i stało się dla mnie bodźcem do wyboru kierunku studiów. W trakcie nauki zdecydowałem, że najbardziej adekwatną dla mnie dziedziną będzie pragmatyczna część nauki o polityce, zwłaszcza zagadnienia dotyczące systemów partyjnych i zachowań wyborczych.

Prace naukowo-badawcze dr. hab. Waldemara Wojtasika dotyczą przede wszystkim partii politycznych, badania autoidentyfikacji politycznych i regionalnej sceny politycznej.

Politolog wskazuje na trzy kluczowe obszary swej działalności naukowej. Pierwszy wypływa z teorii transformacji systemowej, zagadnień związanych z ewolucją partii politycznych oraz konsolidacji systemu partyjnego. Jak zauważa politolog, wspomniany proces w okresie przełomu był w kraju niezwykle dynamiczny, później musiał nieco wytracić swój impet. Okres głębokich przemian niósł ze sobą, co oczywiste, wyjątkowo duży potencjał badawczy.

Kolejny obszar to problematyka zachowań wyborczych widzianych z perspektywy empirycznej, próba odpowiedzi na pytania o przyczyny uczestnictwa w wyborach oraz motywacje towarzyszące oddaniu głosu na dane ugrupowanie bądź partię polityczną. Dr hab. Waldemar Wojtasik jest współzałożycielem czasopisma naukowego „Preferencje Polityczne”, które jako pierwsze i jak dotąd jedyne w Polsce odwołuje się wyłącznie do badań empirycznych w sferze diagnozy zachowań wyborczych. Teksty stanowiące empiryczną analizę przedmiotową nawiązują do obszarów politologicznego, psychologicznego, socjologicznego, ideologicznego i komunikacyjnego. Wnioski oparte na badaniach kwestionariuszowych stanowią diagnozę zdefiniowanych przestrzennie oraz temporalnie zachowań politycznych, a jednocześnie motywację do dalszych poszukiwań.

– To dla mnie niezwykle ważny aspekt pracy naukowej: podjęcie problematyki, która nie została jeszcze wyeksploatowana, wybór zagadnień niestandardowych i innowacyjnych narzędzi badawczych, podążanie nowymi ścieżkami – wyjaśnia specjalista.

W obszarze zachowań wyborczych wyróżnia się międzynarodowy program badawczy EUvox, którego celem jest opracowanie uniwersalnego narzędzia wspomagającego proces głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Ogólnoeuropejskie przedsięwzięcie naukowe realizowane jest w przynajmniej dwóch wersjach językowych – w języku narodowym oraz angielskim. Program odwołuje się do przestrzennych teorii głosowania, wykorzystuje algorytmy, które służą określaniu dystansu ideologicznego pomiędzy wyborcą a komitetami wyborczymi.

W ramach projektu EUvox wyborcy odpowiadają na kilkadzesiąt pytań, dzięki czemu można określić, w którym miejscu sceny politycznej sytuują się ich preferencje. Projekt jest odpowiedzią na konkretne zapotrzebowanie społeczne, istnieje bowiem spora grupa potencjalnych wyborców, którzy nie decydują się zagłosować, tłumacząc swoją absencję niewiedzą bądź niedoinformowaniem.

Wreszcie ostatnia kwestia – problematyka sposobów alokacji głosów przez wyborców. Katowicki oddział Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, którego prezesem jest naukowiec, powołał Sekcję Badań Wyborczych. Grupuje ona kilkudziesięciu specjalistów z najważniejszych polskich ośrodków akademickich, przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, którzy m.in. analizują zachowania wyborcze. Podejmowane próby badawcze finalizują cykliczne publikacje naukowe. Członkowie Sekcji Badań Wyborczych uczestniczyli dwukrotnie w odbywającym się co trzy lata Ogólnopolskim Kongresie Politologii. Jego prymarną ideą jest kształtowanie tożsamości dyscypliny określanej jako nauka o polityce oraz integracja środowisk zainteresowanych tą problematyką. Politolog podkreśla adekwatność takich działań, wskazując na ich otwartą procedurę. Wszystkie publikacje oraz rezultaty badań można zatem odnaleźć w internecie. Umiędzynarodowienie badań naukowych pozwala zaprezentować wyniki prac badawczych w referencyjnych bazach danych, co dodatkowo wpływa na recepcję projektów. O jakości artykułów i zainteresowaniu problematyką dobitnie świadczą wysokie indeksy cytowań poszczególnych tekstów.

– Praktyczne odwołania okazują się niezwykle ważną częścią pracy dydaktycznej ze studentami. Młodych ludzi bardziej interesuje sfera praktyczna niż same tylko opisy dokonywane za pomocą uogólnionych kategorii. Jestem z tego zadowolony, ponieważ mamy na celu kształcenie specjalistów, którzy będą potrafili nie tylko opisać płaszczyzny polityczną i medialną, lecz także skutecznie je kształtować – konkluduje dr hab. Waldemar Wojtasik.

Autorzy: Agata Hajda