Rok 2005 zaznaczy się w historii fizyki i zarazem w historii naszej nauki jako Światowy Rok Fizyki. Geneza tego przedsięwzięcia sięga 2000 roku, gdy na Światowym Kongresie Towarzystw Fizycznych w Berlinie ponad 40 towarzystw fizycznych z całego świata (w tym Polskie Towarzystwo Fizyczne) zaaprobowało propozycję, aby zadeklarować rok 2005 jako Światowy Rok Fizyki. Propozycję tę poparły także: Europejskie Towarzystwo Fizyczne, Międzynarodowa Unia Fizyki Czystej i Stosowanej, UNESCO oraz Zgromadzenie Ogólne ONZ, które na swoim 90-tym plenarnym posiedzeniu dnia 10 czerwca 2004 roku podjęło rezolucję proklamującą rok 2005 jako Światowy Rok Fizyki, nadając w ten sposób temu wydarzeniu najwyższą rangę w skali światowej.

Należy przypomnieć, że sto lat temu, tj. w 1905 roku,

Albert Einstein opublikował trzy swoje legendarne artykuły, które stały się podstawą trzech fundamentalnych działów fizyki, mianowicie teorii względności, teorii kwantowej i teorii ruchów Browna (ta ostatnia teoria potwierdziła i wyjaśniła uniwersalną cechę materii, tj. nieustanny ruch jej molekuł). Światowy Rok Fizyki w 2005 roku stworzy zatem możliwość właściwego uczczenia setnej rocznicy tego Cudownego Roku Einsteina, poprzez należyte podniesienie wiedzy społeczeństwa o fizyce.

Inicjatywa Instytutu Fizyki UŚ oraz Oddziału Katowickiego PTF

W maju 2004 roku przy Instytucie Fizyki Uniwersytetu Śląskiego i przy Oddziale Katowickim Polskiego Towarzystwa Fizycznego powstał Komitet Organizacyjny Obchodów Światowego Roku Fizyki 2005. W jego skład wchodzą profesorowie-pracownicy z tego Instytutu oraz z Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, z Politechniki Częstochowskiej i z Politechniki Śląskiej a także nauczyciele szkół średnich z Regionu i wreszcie przedstawiciele Sekcji Młodych przy PTF. Zasadniczym celem działalności Komitetu jest ukazanie społeczeństwu, w szczególności także politykom, czym jest fizyka i jak fundamentalną rolę gra w naszej kulturze. Komitet prowadzi zatem akcję popularyzacji osiągnięć fizyki, wyławiania talentów w szkołach i szeroko zakrojoną współpracę z nauczycielami fizyki.

W zeszłym roku została także uruchomiona specjalna strona internetowa Komitetu www.srf2005.us.edu.pl w celu ułatwienia kontaktów i przepływu informacji. W szczególności strona ta zawiera specjalny formularz zgłoszeniowy, na którym drogą elektroniczną można zgłaszać swoje propozycje lub chęć włączenia się do organizacji i przeprowadzenia imprez przyjętych do programu obchodów Światowego Roku Fizyki 2005. Zostało już utworzone na tej stronie kalendarium imprez, które są już organizowane i które w 2005 roku odbędą się w ramach obchodów Światowego Roku Fizyki. Strona zawiera stale powiększane archiwum wszystkich artykułów popularno-naukowych autorstwa pracowników Instytutu drukowanych w Dzienniku Zachodnim, co piątek, począwszy od 1 października 2004. Artykuły te są zarówno w wersji wysłanej do druku jak i w wersji wydrukowanej w Dzienniku. Co więcej, strona ta zawiera Forum dyskusyjne, które powstało dzięki temu, że czytelnicy Dziennika Zachodniego są informowani na końcu każdego artykułu o wyżej przytoczonym adresie www i zapraszani za każdym razem do tej publicznej dyskusji.

Wiele z powyższych problemów a także dziedzictwo przełomowych odkryć Einsteina w setną rocznicę jego Cudownego Roku będzie przedmiotem 13-tej Konferencji Generalnej Europejskiego Towarzystwa Fizycznego "Trends in Physics" ("Trendy w fizyce"), która odbędzie się w Bernie (Szwajcaria) w dniach 11-15 lipca 2005 roku, a także uroczystego XXXVIII Zjazdu Fizyków Polskich, który odbędzie się w Warszawie w dniach 11-16 września 2005 roku. W drugim dniu tego Zjazdu będzie miało miejsce kulturalne wydarzenie, niezwykłe w skali międzynarodowej - na uroczystym koncercie w Filharmonii Narodowej usłyszymy, w wykonaniu orkiestry symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita, prawykonanie dzieła wielkiego kompozytora Wojciecha Kilara, mianowicie czteroczęściowej symfonii, którą Mistrz - zainspirowany przez fizyków polskich - napisał specjalnie z okazji Światowego Roku Fizyki 2005.

Sukces Światowego Roku Fizyki spoczywa w rękach każdego fizyka i będzie także zależeć od determinacji wszystkich Towarzystw Fizycznych oraz od otwartości i życzliwości społeczeństw i rządów wszystkich państw.

Komitet Organizacyjny Obchodów Światowego Roku Fizyki 2005
prof. dr hab. Jerzy Łuczka - Instytut Fizyki UŚ,
prof. dr hab. Ryszard Mańka-Marcisz - Instytut Fizyki UŚ,
prof. dr hab. Jerzy Warczewski - Instytut Fizyki UŚ, przewodniczący Komitetu
prof. dr hab. Wiktor Zipper - Instytut Fizyki UŚ,
prof. dr hab. Marek Zrałek - Instytut Fizyki UŚ,
dr hab. inż. Jarosław Janicki, prof. ATH - Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej,
prof. UŚ dr hab. Karol Kołodziej - Instytut Fizyki UŚ,
prof. PCz dr hab. Danuta Płusa - Instytut Fizyki, Politechnika Częstochowska
dr hab. inż. Boguslawa Adamowicz - Instytut Fizyki, Politechnika Śląska, Gliwice
dr Jerzy Jarosz - Instytut Fizyki UŚ,
dr Jerzy Krzak - Instytut Fizyki, Politechnika Śląska, Gliwice
dr Paweł Zajdel - Instytut Fizyki UŚ, sekretarz Komitetu
mgr Alicja Joniec - Sekcja Młodych przy PTF
mgr Barbara Biskup - Technikum, Bytom
mgr Ewa Chrobak - gimnazjum, Katowice
mgr Ilona Czerwieńska - gimnazjum, Pszczyna
mgr Ewa Ilczuk - liceum, Sosnowiec
mgr Barbara Zegrodnik - liceum, Tychy
Artur Fijałkowski - Koło Fizyków przy IFUŚ
Andrzej Ptok - Sekcja Młodych przy PTF

Komitet Honorowy Obchodów Światowego Roku Fizyki 2005
Prof. dr hab. Zbigniew Bojarski - Prezes Oddziału PAN w Katowicach
Michał Czarski - Marszałek Województwa Śląskiego
Dr Jerzy Grad - Śląski Kurator Oświaty
Prof. dr hab. Janusz Janeczek - Rektor Uniwersytetu Śląskiego
Lechosław Jarzębski - Wojewoda Śląski
Prof. Wojciech Kilar - kompozytor
Piotr Uszok - Prezydent Miasta Katowic
Prof. Krzysztof Zanussi - reżyser filmowy
Ks. dr Arcybiskup Damian Zimoń - Metropolita Katowicki

Prof. dr hab. Jerzy Warczewski
Kierownik Zakładu Fizyki Kryształów, Instytut Fizyki UŚ
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Obchodów Światowego Roku Fizyki 2005 w Katowicach