WBiOŚ, UCZNIOWIE I SZKOŁY

Od 23 lat na Wydziale Biologii i Ochrony Srodowiska dziala katowicki Komitet Okregowy Olimpiady Biologicznej. Organizuje on zawody II stopnia /okregowe/, tzn. nastepny etap po zawodach I stopnia /szkolnych/. Przewodniczacymi i czlonkami komitetu sa dzialacze spoleczni - pracownicy naukowo-dydaktyczni naszej uczelni. Wieloletnia przewodniczaca KO, bardzo oddana organizacji olimpiad, byla doc. dr hab. Julia Rostkowska, ktora kierowala pracami komitetu w latach 1971-82. Przez 2 lata przewodniczacym byl prof. dr hab. Tadeusz Przybylski. Od 1984 r. funkcje ta pelni prof. dr hab. Krzysztof Rostanski.

Zainteresowanie udzialem w olimpijsko-biologicznych zmaganiach jest w naszym okregu bardzo duze. Swiadczy o tym, nie malejaca od lat liczba prac nadsylanych do oceny KOOB. Bowiem pierwszym wymogiem jest napisanie pracy badawczej, ktorej podstawa sa przeprowadzone doswiadczenia lub terenowe obserwacje. Olimpijczycy musza podjac badania juz wiosna, aby kontynuujac je latem, jesienia opracowac uzyskane wyniki, wyprowadzic wnioski i napisac prace. Po pomyslnym przejsciu przez eliminacje szkolne prace przesyla sie w listopadzie do KOOB, gdzie sa oceniane przez specjalistow. Pozytywna ocena pracy jest warunkiem dopuszczenia do eliminacji II stopnia.

Do eliminacji okregowych tegorocznej XXIII Olimpiady Biologicznej nadeslano do oceny 150 prac z 49 szkol, w tym: z wojewodztwa bielskiego - 26 prac z 9 szkol; z wojewodztwa czestochowskiego - 24 prace z 6 szkol; z wojewodztwa katowickiego - 100 prac z 34 szkol. Po weryfikacji do zawodow okregowych zakwalifikowano 141 osob z 47 szkol. Jak co roku odbyly sie one w ostatnich dniach stycznia /22-24. 01. 1994/. W pierwszym dniu uczestnicy rozwiazywali test pisemny, skladajacy sie ze 100 pytan. Karty odpowiedzi byly bezposrednio potem sprawdzane przez czlonkow jury, a wyniki uzyskane przez poszczegolnych zawodnikow przekazane telefonicznie Komitetowi Glownemu. Na podstawie informacji uzyskanej ze wszystkich 18 okregow ustalona zostaje punktacj, powyzej ktorej zawodnicy przechodza do kolejnego etapu. Odbywa sie on w niedziele i polega na egzaminie ustnym. W tym roku do tej czesci zawodow zakwalifikowano 20 osob. Musialy sie one wykazac gleboka wiedza biologiczna, umiejetnoscia rozpoznawania okazow krajowej flory i fauny oraz znajomoscia najnowszej literatury biologicznej. W trzecim dniu zawodow odbylo sie uroczyste zakonczenie eliminacji - ogloszenie listy laureatow, wreczenie nagrod i dyplomow. Uczestnicy olimpiady uzyskuja rowniez informacje odnosnie mozliwosci studiow biologicznych w naszym regionie - dowiaduje sie o tym od przedstawicieli Akademii Wychowania Fizycznego, Slaskiej Akademii Medycznej i Wydzialu Biologii i Ochrony Srodowiska Uniwersytetu Slaskiego.

Do eliminacji centralnych przeszlo z naszego okregu 5 osob.

A my - na Wydziale natychmiast rozpoczynamy przygotowania do kolejnej olimpiady. Od wielu lat organizowane sa spotkania czlonkow komitetu z nauczycielami szkol srednich naszego okregu. Ciesza sie one duzym zainteresowaniem, poniewaz sa poswiecone omowieniu tematyki nastepnej olimpiady, problemom zwiazanym z zaplanowaniem i wykonaniem pracy badawczej i innym sprawom biezacym. Czlonkowie KOOB udzielaja rowniez indywidualnych konsultacji uczestnikom eliminacji, ulatwaija zdobycie materialow, literatury. Nawiazuja naukowe kontakty z wybitnymi laureatami, pomagajac im rozwijac przyrodnicze zainteresowania. Olimpiada Biologiczna nie jest jedyna forma wspolpracy pracownikow Wydzialu Biologii i Ochrony Srodowiska z nauczycielami i uczniami. Na wydziale dziala szereg towarzystw naukowych /Polskie Towarzystwo Przyrodnikow im. Kopernika, Polskie Towarzystwo Botaniczne, Polskie Towarzystwo Zoologiczne, Polskie Towarzystwo Biofizyczne/, ktorych comiesieczne prelekcje ciesza sie zainteresowaniem. W poczet czlonkow PTP im. Kopernika przyjmuje sie /jako tzw. czlonkow prawnych/ szkoly srednie, ktorych uczniowie oprocz uczestnictwa w zebraniach maja dostep do wydawnictw towarzystwa /"Kosmos" i "Wszechswiat"/.

Od poltora roku jako jednostka miedzywydzialowa dziala Centrum Studiow nad Czlowiekiem i Srodowiskiem Uniwersytetu Slaskiego. Aktualnie odbywa sie w nim II cykl ogolnodostepnych wykladow pt. "Wybrane problemy ekologii i ochrony srodowiska". Centrum bylo rowniez wspolorganizatorem Miedzynarodowego Seminarium pt. "Wspolpraca pomiedzy szkolami wyzszymi a pozarzadowymi organizacjami ekologicznymi /NGO/ w zakresie edukacji ekologicznej". Seminarium, w ktorym brali udzial pracownicy naszego wydzialu, odbywalo sie w kwietniu 1993 roku w Rogozniku, gdzie urzadzone jest Miedzynarodowe Miasteczko Edukacji Ekologicznej. W "miasteczku", ktore jest bardzo ciekawym obiektem przyrodniczym, ze wzgledu na duze zroznicowanie zbiorowisk roslinnych /murawy kserotermiczne, roslinnosc nadwodna, szuwarowa i lesna/, organizuje sie caloroczne warsztaty ekologiczne prowadzone przez pracownikow WBiOS.

Warsztatami objete sa bardzo zroznicowane grupy wiekowe. Przygotowuje sie zajecia z podstaw ekologii dla dzieci przedszkolnych, wychowawczyn przedszkoli, dzieci szkol podstawowych. W warsztatach i wakacyjnych obozach uczestnicza rowniez uczniowie i nauczyciele szkol srednich a takze rodzice. Pracownicy WBiOS sa rowniez czlonkami Klubu Ekologicznego, prowadzacego bardzo szeroka dzialalnosc w zakresie edukacji ekologicznej. Klub patronuje kolom dzialajacym w szkolach srednich, a czlonkowie klubu wyglaszaja dla mlodziezy szereg prelekcji np. na temat odpadow. W spotkaniach klubu czynny udzial biora uczniowie szkol srednich, relacjonujacy swoje dziania podejmowane w szkolach, miejscach zamieszkania, srodowisku. Dzialacze klubu zorganizowali /wspolnie z Urzedem Wojewodzkim/ punkt informacyjny o odpadach komunalnych, w ktorym mozna uzyskac szereg danych i ktory dysponuje duza iloscia ciekawych opracowan i ulotek. W Zabrzu i Gliwicach klub wspoltworzy siec sklepikow ze zdrowa zywnoscia, ktore prowadza nie tylko dzialalnosc handlowa, ale i informacyjna.

Pracownicy wydzialu dzialaja rowniez w Zespole Jurajskich Parkow Krajobrazowych woj. katowickiego, gdzie aktualnie organizuja cieszacy sie duzym zainteresowaniem kurs dla straznikow przyrody.

W wielu katedrach WBiOS /Anatomii i Cytologii Roslin, Botaniki Systematycznej, Ekologii, Fizjologii Roslin, Genetyki, Zoologii/ organizuje sie dni otwarte dla uczniow naszego okregu. Uczniowie przychodza zarowno na ciekawe prelekcje na temat pracy danych katedr, jak i uczestnicza w interesujacych zajeciach praktycznych. Podobne prelekcje i wycieczki przygotowuje sie we wspolpracy z metodykami biologii takze dla nauczycieli. Pracownicy wydzialu biora rowniez udzial w licznych inicjatywach Centrum Edukacji Ekologicznej, ktore dziala przy Palacu Mlodziezy w Katowicach.

W 1993 roku ukazala sie broszura opracowana na zlecenie Wojewodzkiego Konserwatora Przyrody i Wydzial Ekologii Urzedu Wojewodzkiego w Katowicach pt. "Sciezka dydaktyczna w dolinie Slepiotki". Rozpoczyna ona cykl wydawnictw pt. "Przyrodnicze sciezki dydaktyczne wojewodztwa katowickiego", z ktorych kolejne ukaza sie w tym roku, a ktore przygotowali jako pomoc dydaktyczna dla nauczycieli biologii, pracownicy Katedry Botaniki Systematycznej i Katedry Zoologii.

W budynku Wydzialu Biologii i Ochrony Srodowiska przy ul. Bankowej 9 zorganizowana zostala stala, ogolnodostepna ekspozycja ciekawych okazow fauny. Przygotowujacy wystawe pracownicy Katedry Zoologii maja nadzieje, ze bedzie ona zaczatkiem Muzeum Przyrodniczego.

Z okazji Dnia Ziemi, ktory przypada 22 kwietnia pracownicy naszego wydzialu przygotowuja szeroko rozpropagowana akcje sadzenia lasu, w ktorej chetnie biora udzial uczniowie szkol srednich, studenci, przyrodnicy.

Mamy nadzieje, ze te wszystkie inicjatywy i przedsiewziecia zaowocuja wiekszym zrozumieniem problemow wspolczesnej ekologii, co jest szczegolnie wazne w naszym regionie.

Autorzy: Anna Gawron